HTTP protokolüne göre, temel ASCII listesi içinde yer almayan karakterler, ve tabiî bu arada sadece Türkçe'de bazı diğer alfabelerde bulunan harfler, bir Form'da yer aldığı taktirde, Browser tarafından URL şemasına göre kodlanarak gönderilir. Gerçi bir çok HTTP sunucu programıbu karakterlere tanıyabilir ve bir dosyaya yazarken doğru şekilde yazabilirler; ama bu çevirme işleminin bazen program yardımıyla yapılması gerekebilir. Bizim için önemli karakterler ve URL kodları şöyle:
ü = %FC
Ü = %DC
ö = %F6
Ö = %D6
ı = %FD
İ = %DD
ğ = %F0
Ğ = %D0
ş = %FE
Ş = %DE
ç = %E7
Ç = %C7
% = %25
& = %26
[ = +%5B
] = %5D
{ = %7B
} = %7D
? = %3F
= = %3D
Şimdi biraz dizi-değişken içine dizi-değişken koyalım! Yani ziyaretçinin göndereceği bilgiler, buradaki gibi SELECT..OPTION etiketinde yapacağı sadece bir unsur seçimi olmasın da çoklu-seçim olsun. HTML bilgilerinizi yoklarsanız, bunu SELECT etiketini MULTIPLE parametresi ile yapabildiğimizi hatırlayacaksınız. Biraz önceki kaydettiğimiz dosyanın sadece Form bölümünü aşağıdaki gibi geliştirerek, formlar03a.htm adıyla kaydedelim:
<FORM ACTION="formlar03a_isle.php" METHOD="GET">
Adınız, Soyadınız: <INPUT TYPE="TEXT" NAME="adi">
<BR>
Elektronik Adresiniz: <INPUT TYPE=TEXT" NAME="adres">
<BR>
Hangi notunuzu öğrenmek istiyorsunuz?
<BR>
<SELECT NAME="hangi_not[]" MULTIPLE>
<OPTION>Sınav 1
<OPTION>Sınav 2
<OPTION>Ortalama
</SELECT>
<BR>
<INPUT TYPE="SUBMIT" VALUE="Gönder Gitsin!"> <INPUT TYPE="RESET" VALUE="Vazgeç, Gönderme!">
</FORM>
Burada, HTML'in SELECT.. OPTION etiketlerini kullanarak, ziyaretçimizden hangi sınav notunu öğrenmek istediğini bize bildirmesini istiyoruz. Dikkat ettiğiniz gibi, bu kez Form, elde edeceği verileri formlar03a_isle.php programına yollamak istiyor. Form'daki <SELECT NAME="hangi_not[]" MULTIPLE> satırına da dikkat ettiniz mi? Bu satırın özelliği, daha önceki SELECT..OPTION etiketinden farklı olarak ziyaretçinin çoklu seçme yapmasına imkan veriyor; ve elde edilecek değeri "hangi_not[]" alanının değeri olarak bildiriyor. HTTP iletişim ilkelerine göre çoklu-seçim halinde seçilen OPTION değerleri Sunucu'ya aynı alan adının karşısına yazılarak gönderilir. Formumuzun göndereceği bilgi yumağını satırlar haline getirirsek (HTTP bölümünü atar ve URL kodlarını çözersek) bunu görebiliriz:
adi=Şahika Tabak
adres=stabak@somenet.com
hangi_not[]=Sınav 1
hangi_not[]=Sınav 2
hangi_not[]=Ortalama
Kendisine böyle bir bilgi yumağı gelen Server, bunun tümünü $HTTP_GET_VARS dizi değişkeninin içine yazacaktır. Başka bir deyişle, bu dizi değişken çıok-boyutlu çok-elemanlı ilişkili-dizi olduğu için, içinde rahatça aynı isimde değişkenlere farklı endeks sayısı verecektir. Fakat sorun PHP'nin, bu dizinin içinden değişkenleri almasında ortaya çıkacak ve endeks ismi aynı olan değişkenler sorun olacaktır. Bunu değişkenin endeks adı olarak kullanılacak kelimenin yanına köşeli parantez koyarak çözüyoruz. PHP bu adı görünce, bunun çok-elemanlı bir dizi değişken olacağını anlayacaktır.
Eğer bu formu, formlar03_isle.php programına gönderseniz (bunu nasıl yapabilirsiniz?), "hangi_not" değişkeninin değeri olarak Browser penceresinde "array" kelimesinin belirdiğini görebilirsiniz. Çünkü PHP açısından bu değişken bir dizidir ve içinde anahtar=değer çiftleri vardır. Daha önce anahtar=değer çiftlerini geçici değişkenlere atayıp bir döngü ile yazdırmıştık. Şimdi, PHP kodumuzu bu duruma uygun hale getirelim. Biraz önce yazdığımız Form işleme programının sadece PHP bölümünü şöyle değiştirerek, formlar03a_isle.php adıyla kaydedelim:
<?php
foreach ($HTTP_GET_VARS as $anahtar=>$deger ) {
if ( gettype ($deger ) == "array" ) {
print ("$anahtar == <br>n");
foreach ( $deger as $yeni_degerler )
print (".. $yeni_degerler<br>");
}
else {
print ("<b>$anahtar = $deger <br>n");
}
}
?>
PHP'nin gettype() fonksiyonunu daha önce görmüş ve bir değişkenin türünü anlamaya yaradığını öğrenmiştik. Burada $HTTP_GET_VARS değişkeninden aldığımız değerlerden herhangi birinin gerçekten bir değişken değeri mi, yoksa bir dizi (array) mi olduğunu gettype() ile anlayabiliriz. Eğer değer olarak karşımıza "array" kelimesi çıkarsa, bunu kendi içinde anahtar ve değer olarak bölebilir ve herbirini ayrı ayrı görüntüleyebiliriz. Eğer $HTTP_GET_VARS değişkeninden aldığımız değer, dizi değil de gerçekten bir değişken ise (else) doğruca bu değeri ve anahtarını yazdıracaktır. Sonuç ise dizi-değişken içindeki dizi-değişkenin değerlerinin tek tek görüntülenmesi olacaktır.
